Resultaten uit eerder onderzoek
In de afgelopen jaren voerden we verschillende wetenschappelijke onderzoeken uit en droegen we bij aan onderzoek van samenwerkende partners.
Werken volgens meest recente inzichten
Op basis van de resultaten uit de wetenschappelijke onderzoeken scherpen wij ons revalidatieprogramma aan. Zo blijven wij evidence based werken volgens de meest recente inzichten. Aan de onderstaande afgeronde onderzoeken hebben wij bijgedragen.
Beweegangst tijdens hartrevalidatie
Het is belangrijk om beweegangst in een vroeg stadium te herkennen, zodat zorgverleners (o.a. bij hartrevalidatie) hierop in kunnen spelen. Capri Hartrevalidatie heeft in samenwerking met Erasmus MC, Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam UMC en Cardiovitaal de TSK-NL Heart vragenlijst vertaald en doorontwikkeld. Met deze vragenlijst kan beweegangst gemeten worden.
In totaal vulden 170 patiënten bij Capri en Cardiovitaal de vragenlijst in, aan het begin en het einde van de revalidatie. Met deze gegevens onderzochten wij of de vragenlijst valide en betrouwbaar is en hoeveel patiënten er aan het begin en einde van de hartrevalidatie last hadden van beweegangst.
Resultaten lieten zien dat de vragenlijst betrouwbaar is om beweegangst te kunnen meten. Ook lieten de resultaten zien en dat 40-45% van de deelnemers aan hartrevalidatie last heeft van beweegangst bij de start van hartrevalidatie. Tijdens de revalidatie verbeterd dit. Toch heeft na de revalidatie nog steeds 26% van de patiënten blijvende beweegangst, deze groep proberen wij extra aandacht te geven.
De beweegangst vragenlijst is beschikbaar voor zorgverleners. Wilt u deze gebruiken? Mail dan naar Nienke ter Hoeve: n.terhoeve@caprihr.nl.Â
- Assessing Changes in Fear of Movement in Patients attending Cardiac Rehabilitation: Responsiveness of the TSK-NL Heart Questionnaire. Ter Hoeve N, Keessen P, Den Uijl I, Visser B, Kraaijenhagen RA, Sunamura M, Scholte Op Reimer WJM, Latour CHM, Jørstad HT, Van den Berg-Emons HJG. J Rehabil Med 2022. 54:jrm00328.
Artikel vrij in te zien - Fear of movement in patients attending cardiac rehabilitation: a validation study. Keessen P, den Uijl I, Visser B, van den Berg-EmonsHJG, Latour CHM, Sunamura M, Jorstad HT, ter Riet G, Scholte op Reimer WJM, Kraaijenhagen RA, ter Hoeve N.J Rehabil Med, 2020. 52(2): jrm00021.
Artikel vrij in te zien
OPTICARE XL
De OPTICARE XL studie onderzocht de effectiviteit van een nieuw hartrevalidatieprogramma bij patiënten met ernstig overgewicht, speciaal ontwikkeld voor deze steeds groter wordende doelgroep. Belangrijke kenmerken van dit programma zijn het revalideren in kleine groepen met focus op zelfmanagement, het trainen van zowel spierkracht als uithoudingsvermogen, en het werken aan een gezonde en actieve leefstijl.
In totaal deden 200 deelnemers mee aan het onderzoek. Behalve hartpatiĂ«nten die revalideren bij Capri in Rotterdam of Den Haag deden ook patiĂ«nten van het Maxima Medisch Centrum in Eindhoven mee. Resultaten lieten op de kosrte termijn hoopvolle resultaten zien voor de deelnemers aan het OPTICARE XL-programma. Zij gingen meer bewegen en vielen meer af. Beide groepen verbeterden hun kwaliteit van leven. Helaas was er op de langere termijn geen verschil meer met de deelnemers van het reguliere revalidatieprogramma. Momenteel wordt bekeken hoe we ook deze langere termijn resultaten kunnen verbeteren.Â
Dit onderzoek is mede-gesubsidieerd door ZonMw.
- Cardiac Rehabilitation for Patients with Obesity. Den Uijl, I. (2023).Â
- Â
- Effects of a Dedicated Cardiad Rehabilitation Program fot Patients with Obesity on Body Weight, Physical Activity, Sedentary Beahvior and Physical Fitness: the OPTICARE XL Randomized Controlled Trial. Den Uijl, I., van den Berg-Emons, H. J. G., Sunamura, M., Lenzen, M. J., Stam, H. J., Boersma, E., TenbĂĽlt-van Limpt, N. C. C. W., Kemps, H. M. C., Geleijnse, M. L., ter Hoeve, N. Phys. Ther. 2023 Jun. Â
- Â
- Echocardiographic follow-up after cardiac rehabilitation designed for patients with obesity. Snelder S. M., den Uijl I., Sunamura M., Zijlstra F., ter Hoeve N., van Dalen, B. Int J Cardiovasc. Imaging. 2023 May;39(5):945-954.Â
- Â
- Cost-Effectiveness of a Cardiac Rehabilitation Program Specifically Designed for Patients With Obesity Within the OPTICARE XL Randomized Controlled Trial. Visser L.A., den Uijl I., Redekop W.K., Sunamura M., Lenzen M., Boersma E., Brouwers R.W.M., Kemps H.M.C., van den Berg-Emons H.J.G., ter Hoeve N. Arch Phys Med Rehabil. 2023 Jun; 104(6):855-862.Â
- Â
- Cardiac rehabilitation designed for patients with obesity: OPTICARE XL RCT results on health-related quality of life and psychosocial well-being. Den Uijl I, ter Hoeve N, Sunamura M, Stam HJ, Boersma H, Lenzen MJ, Brouwers RWM , TenbĂĽlt-van Limpt NCCW, Ista E, van den Berg-Emons HJG. Disabil Rehabil. 2022 Mar 21:1-10.
- Â
- Physical Activity and Sedentary Behavior in Cardiac Rehabilitation: Does Body Mass Index Matter? den Uijl I, Ter Hoeve N, Sunamura M, Lenzen MJ, Braakhuis HEM, Stam HJ, Boersma E, van den Berg-Emons RJG. Phys Ther, 2021. 101(9): pzab142.
- Â
- Health-related quality of life and cardiac rehabilitaton: does body mass index matter? den Uijl I, ter Hoeve N, Sunamura M, Stam H, Boersma H, van den Berg-Emons HJG. J Rehabil Med, 2020. 52(7): jrm00083.
OPTICARE-1
In de periode 2011-2014 hebben ruim 900 patiënten van Capri meegedaan aan het OPTICARE-1 onderzoek. In dit project hebben we onderzocht of een “face-to-face” of een telefonisch nazorgprogramma leidt tot verdere verbeteringen in leefstijl en gezondheid. Het belangrijkste resultaat was dat toevoeging van extra (face-to-face) coaching sessies in groepen, specifiek gericht op meer bewegen, hartpatiënten helpt om actiever te worden in het dagelijks leven. Gebaseerd op deze uitkomsten werken wij er momenteel aan om deze coaching sessies onderdeel te maken van hartrevalidatie. De extra face-to-face sessies waren tevens succesvol in het op peil houden van de lichamelijke fitheid en het langdurig verbeteren van vermoeidheidsklachten.
Onze resultaten lieten daarnaast zien dat patiënten de streefwaarden voor risicofactoren zoals bloeddruk en cholesterol grotendeels al behaalden na afloop van standaard revalidatie. Hieruit concluderen we dat hier geen extra programmaonderdelen of nazorg voor nodig zijn.
Het telefonische nazorgprogramma leidde niet tot extra verbeteringen.
- Cardiac Rehabilitation Revisited. Sunamura M. 2018.
- Â
- Optimizing Cardiac Rehabilitation. Ter Hoeve N. 2018.
- Â
Physical activity and sedentary behaviour changes during and after cardiac rehabilitation: can patients be clustered?
Limpens MAM, van den Berg-Emons HJG, den Uijl I, Sunamura M, Voortman T, Boersma H, ter Hoeve N.  Â
J Rehabil Med 2023. 12:55:jrm4343. doi: 10.2340/jrm.v55.4343. Â- Â
- Patients who do not complete cardiac rehabilitation have an increased risk of cardiovascular events during long-term follow-up. Sunamura M, Ter Hoeve N, van den Berg-Emons RJG, Boersma E, Geleijnse ML, van Domburg RT. Neth Heart J, 2020. 28(9): p.460-466.
Artikel vrij in te zien. - Â
- The Association between Exercise Capacity and Health-Related Quality of Life during and after Cardiac Rehabilitation in Acute Coronary Syndrome Patients: a substudy of the OPTICARE Randomized Controlled Trial. de Bakker M, den Uijl I, ter Hoeve N, van Domburg R, Geleijnse ML, van den Berg-Emons RJG, Boersma E, Sunamura M. Arch Phys Med Rehabil, 2020. 101(4): p.650-657.
Alleen de samenvatting is vrij in te zien - Â
- A secondary analysis of data from the OPTICARE randomized controlled trial investigating the effects of extended cardiac rehabilitation on functional capacity, fatigue, and participation in society. ter Hoeve N, Sunamura M, Stam HJ, van Domburg RT, van den Berg-Emons HJG. Clin Rehab, 2019. 33(8): p.1355-1366.
Artikel vrij in te zien. - Â
- Randomised controlled trial of two advanced and extended cardiac rehabilitation programmes. Sunamura M*, ter Hoeve N*, van den Berg-Emons HJG, Geleijnse ML, Haverkamp M, Stam HJ, Boersma H, van Domburg RT. Heart, 2018. 104(5): p.430-437. *shared first authorship.
Alleen samenvatting vrij in te zien. - Â
- Does cardiac rehabilitation after an acute cardiac syndrome lead to changes in physical activity habits? ter Hoeve N, Huisstede BM, Stam HJ, van Domburg RT, Sunamura M, van den Berg-Emons HJG. Systematic review. Phys Ther, 2015. 95(2): p.167-179.
Artikel vrij in te zien. - Â
- OPTImal CArdiac REhabilitation (OPTICARE) following Acute Coronary Syndromes: Rationale and design of a randomised, controlled trial to investigate the benefits of expanded educational and behavioural intervention programs. Sunamura M, ter Hoeve N, van den Berg-Emons HJG, Haverkamp M, Redekop K, Geleijnse ML, Stam HJ, Boersma H, van Domburg RT. Neth Heart J, 2013. 21(7-8): p.324-330.
Artikel vrij in te zien
CAPRI Monitor
In de periode 2009-2012 hebben 90 patiënten van Capri meegedaan aan het Capri Monitor onderzoek. Doel van dit project was onderzoeken of standaard hartrevalidatie effectief is voor het verbeteren van dagelijkse fysieke activiteit, vermoeidheidsklachten en participatie in de samenleving.
Uitkomsten lieten zien dat er maar kleine verbeteringen zijn in fysieke activiteit. Standaard hartrevalidatie lijkt onvoldoende om hier blijvende verbeteringen in te bereiken. Om deze reden is het OPTICARE-1 onderzoek opgestart.
Met betrekking tot vermoeidheid en participatie in de samenleving zagen we grote verbeteringen tijdens de hartrevalidatie. Wel blijkt er een jaar na de revalidatie nog een groep patiënten (8%) te zijn die blijvende vermoeidheidsklachten heeft. Deze groep heeft mogelijk baat bij extra ondersteuning. Met betrekking tot participatie in de samenleving zagen we dat 30% nog klachten ervaart in minimaal 1 onderdeel van de participatie (bijv. werken, vrijetijdsactiviteiten). Voor deze groep lijkt persoonlijke begeleiding het beste.
- Changes in Physical Activity and Sedentary Behavior During Cardiac Rehabilitation. ter Hoeve N, Sunamura M, van Geffen ME, Fanchamps MH, Horemans HL, Bussmann JB, Stam HJ, van Domburg RT, van den Berg-Emons HJG. Arch Phys Med Rehabil, 2017.98(12): p.2378-2384.
- Â
- Participation in society in patients with coronary artery disease before and after cardiac rehabilitation. ter Hoeve N, van Geffen ME, Post MW, Stam HJ, Sunamura M, van Domburg RT, van den Berg-Emons HJG. Arch Phys Med Rehabil, 2015. 96(6): p.1110-1116.
- Â
- Does cardiac rehabilitation after an acute cardiac syndrome lead to changes in physical activity habits? ter Hoeve N, Huisstede BM, Stam HJ, van Domburg RT, Sunamura M, van den Berg-Emons HJG. Systematic review. Phys Ther, 2015. 95(2): p.167-179.
- Â
- Fatigue during and after cardiac rehabilitation. van Geffen ME, ter Hoeve N, Sunamura M, Stam HJ, van Domburg RT, van den Berg-Emons HJG. J Rehabil Med, 2015. 47(6): p.569-57
CAMI/DAMI
In de CAMI/DAMI studie zijn gegevens verzameld over de gezondheid van hartpatiënten die gedotterd zijn in het Erasmus MC en die wel en niet zijn doorverwezen naar hartrevalidatie. Een deel van deze patiënten vulden ook vragenlijsten in over hun kwaliteit van leven.
Uitkomsten van dit onderzoek lieten zien dat vrouwen, oudere patiënten en patiënten met een lagere sociaaleconomische positie minder vaak naar hartrevalidatie worden doorverwezen. Het is belangrijk extra aandacht te besteden aan deze doorverwijzing, want we zagen ook dat patiënten die wel werden doorverwezen een 39% lagere kans hadden op overlijden binnen 10 jaar. Met betrekking tot kwaliteit van leven zagen we dat oudere en eenzame patiënten minder verbeteringen lieten zien tijdens de hartrevalidatie, voor hen is extra aandacht nodig.
- Cardiac rehabilitation in patients with acute coronary syndrome with primary percutaneous coronary intervention is associated with improved 10-year survival. Sunamura M, ter Hoeve N, van den Berg-Emons RJ, Boersma E, van Domburg RT, Geleijnse ML. Eur Heart J Qual.
Artikel vrij in te zien. - Â
- Short- and Longer-Term Association Between Body Mass Index and Health Status in Cardiac Rehabilitation Patients. Pieters K, Spronk A, Sunamura M, Dulfer K, ter Hoeve N, Utens E, van Domburg RT. J Cardiopulm Rehabil Prev, 2018. 38(2): p.85-91.
Alleen samenvatting vrij in te zien. - Â
- Cardiac rehabilitation in patients who underwent primary percutaneous coronary intervention for acute myocardial infarction: determinants of programme participation and completion. Sunamura M, ter Hoeve N, Geleijnse ML, Steenaard RV, van den Berg-Emons HJG, Boersma H, van Domburg RT. Neth Heart J, 2017.25(11): p.618-628.
Artikel vrij in te zien. - Â
- Age does matter: Younger pPCI patients profit more from cardiac rehabilitation than older patients. Pieters K, Utens EM, ter Hoeve N, van Geffen M, Dulfer K, Sunamura M, van Domburg RT. Int J Cardiol, 2017. 230: p.659-662.
Alleen samenvatting vrij in te zien. - Â
- Marital quality and loneliness as predictors for subjective health status in cardiac rehabilitation patients following percutaneous coronary intervention. Rooijers J, Sunamura M, Utens EM, Dulfer K, ter Hoeve N, van Geffen M,Draaijer J, Steenaard R, van Domburg RT. Eur J Prev Cardiol, 2016. 23(12): p.1245-1251.
Artikel vrij in te zien.
Hartfalen en fysieke activiteit
Dit onderzoek was een van de eerste studies waarin objectieve gegevens werden verzameld met betrekking tot fysieke activiteit bij patiënten met hartfalen. Uitkomsten van dit onderzoek lieten zien dat fysieke activiteit betrouwbaar en valide gemeten kan worden met een beweegmonitor bij patiënten met hartfalen. Toepassing van de beweegmonitor liet zien dat deze patiëntgroep veel minder fysiek actief is dan controlepersonen zonder hartklachten. Ook liet het onderzoek zien dat deelname aan fysieke training kan helpen om meer fysiek actief te worden in het dagelijks leven. Daarom is deelname van patiënten met hartfalen aan de hartrevalidatie belangrijk.
- Does aerobic training lead to a more active lifestyle and improved quality of life in patients with chronic heart failure? van den Berg-Emons R, Balk A, Bussmann H, Stam H. Eur J Heart Fail, 2004. 6(1): p.95-100.
- Â
- Level of activities associated with mobility during everyday life in patients with chronic congestive heart failure as measured with an “activity monitor”. van den Berg-Emons H, Bussmann J, Balk A, Keijzer-Oster D, Stam H. Phys Ther, 2001. 81(9): p.1502-1511.
- Â
- Validity of ambulatory accelerometry to quantify physical activity in heart failure. van den Berg-Emons HJ, Bussmann JB, Balk AH, Stam HJ. Scand J Rehabil Med, 2000. 32(4): p.187-192
Snelle navigatie
- Resultaten uit eerder onderzoek
Nog vragen?
Voor meer informatie of vragen over wetenschappelijk onderzoek kunt u contact opnemen met Nienke ter Hoeve: n.terhoeve@caprihr.nl.