Iedereen heeft wel eens stress. Er zijn in ons dagelijks leven veel verschillende situaties die hiervoor kunnen zorgen. Wat gebeurt er in het lichaam wanneer stress plaatsvindt?
Veel mensen denken bij stress aan werkdruk. Of aan heftige gebeurtenissen, zoals het meemaken van een hartincident, het verlies van een naaste, een echtscheiding of een verhuizing. Maar ook kleine, dagelijkse situaties kunnen stress opleveren. Denk bijvoorbeeld aan het zorgen voor (jonge) kinderen, het organiseren van een etentje of een meningsverschil met een ander.
Kortdurende spanning heeft een functie
Spanning is van nature een helpende reactie van ons lichaam. Ons stresssysteem is ontstaan om met noodsituaties om te gaan: het helpt ons om snel te reageren. Zodra de situatie voorbij is, zakt de spanning weer. Het lichaam krijgt dan weer rust en kan zich herstellen. In situaties die kort duren, is stress dus niet erg. Sterker nog: het kan ons helpen om juiste beslissingen te nemen en goede prestaties te leveren.
Bekijk de onderstaande video om meer te weten te komen over hoe stress in ons lichaam werkt.
Stress door gedachten
Toch ervaren we spanning in het dagelijks leven vaak als een last. Ons verstand speelt hierin een grote rol. Wij kunnen namelijk over situaties denken die al gebeurd zijn. Ook kunnen we ons situaties voorstellen die nog helemaal niet hebben plaatsgevonden (en misschien nooit gaan gebeuren). De gedachten aan een situatie roept vaak dezelfde lichamelijke effecten op als de situatie zelf.
Een voorbeeld: een meningsverschil met een goede vriend leverde u spanning op. ’s Avonds denkt u op de bank aan dit moment terug. En opnieuw voelt u boosheid. De spieren in uw gezicht zorgen voor een boze blik en een diepe frons. En u merkt zelfs dat u uw vuisten balt. Uw lichaam reageert dus op de gedachte een de ruzie. Ook al is uw vriend op dat moment niet bij u in de buurt en is het moment allang voorbij.
De gedachte aan de situatie levert dus net zo goed lichamelijke spanning op als het moment zelf. Doordat we kunnen nadenken, malen en piekeren, kan spanning bij ons langer blijven duren dan nodig is of steeds terugkomen. Dat vraagt veel van ons lichaam, ook van ons hart. Deze langer durende, terugkeren spanning met te weinig of te korte herstelmomenten ertussen noemen we stress.
In de onderstaande video legt Erik Scherder uit hoe stress werkt in het brein.
Uit het hoofd leren stappen
Het helpt om te leren opmerken wanneer u teveel in gedachten bent. Ook kunt u aanleren om op die momenten op te merken welk effect dit op uw lichaam heeft en hoe u spanning kunt loslaten.
Wilt u hiermee aan de slag? U kunt dit leren in onze cursus Anders omgaan met stress. Neem contact op met de maatschappelijk werker in de sportzaal om u aan te melden.
